Răng sữa ở trẻ nhỏ thường có xu hướng rụng và thay thế khi trẻ ở độ tuổi từ 5 -12. Việc thay thế răng sữa ở trẻ là một hiện tượng tự nhiên bình thường, tuy nhiên việc nhổ răng sữa sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến những chiếc răng mọc sau này của bé, và không phải bậc phụ huynh nào cũng biết cách kiểm soát để giúp trẻ nhổ răng đúng cách và phát triển sức khỏe răng miệng của trẻ trong giai đoạn này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thêm thông tin và hướng dẫn các bậc phụ huynh quan sát, chăm sóc và vệ sinh răng miệng đúng cách cho trẻ trong giai đoạn nhổ răng sữa.
1. Độ tuổi mọc răng sữa ở trẻ nhỏ
Hầu hết các bé sẽ bắt đầu mọc răng sữa trong khoảng thời gian từ tháng từ 6 đến 1 năm tuổi. Có rất nhiều sự thay đổi khi một chiếc răng đầu tiên xuất hiện, quá trình bắt đầu mọc răng sữa có thể khiến bé cảm thấy khó chịu hay quấy khóc và đôi khi kèm theo các cơn sốt mà mọi người vẫn thường gọi là sốt mọc răng.
Sơ đồ về vị trí, độ tuổi trẻ mọc răng sữa và các răng trưởng thành
Khoảng 3 tháng tuổi, trẻ sơ sinh sẽ bắt đầu khám phá thế giới bằng miệng và tăng lượng tiết nước bọt, đồng thời có thói quen bắt đầu đưa tay vào miệng. Nhiều bậc cha mẹ đặt câu hỏi liệu điều này có nghĩa là con của họ đang mọc răng hay không, nhưng chiếc răng đầu tiên thường xuất hiện khoảng 4 -6 tháng tuổi. Thông thường, những chiếc răng sữa đầu tiêu nhú lên thường ở vị trí răng cửa là răng cửa và hầu hết trẻ em thường mọc đủ tất cả các răng sữa của chúng khi 3 tuổi.
2. Tại sao cần thực hiện nhổ răng sữa cho bé? Khi nào có thể nhổ răng sữa cho trẻ
Có rất nhiều lợi ích đối với việc nhổ những chiếc răng sữa ban đầu sớm. Nếu thực hiện nhổ răng sữa vào một thời điểm thích hợp, các biến chứng sau này có thể tránh được, và hầu như không có bất kỳ nhược điểm nào khi nhổ răng sớm. Nếu trẻ đang bắt đầu trong giai đoạn gặp phải các vấn đề với bất kỳ răng vĩnh viễn nào đã mọc khi răng chưa kịp rụng, việc nhổ một số răng sữa nguyên thủy còn lại của chúng sẽ không đủ để giải quyết những vấn đề cạnh tranh này nhưng có thể giúp giảm bớt một số vấn đề và tiếp tục bị tổn thương xảy ra.
Nhổ răng sữa đúng cách và đúng thời điểm tạo điều kiện giúp răng vĩnh viễn mọc lên thuận lợi hơn
Nhổ những chiếc răng sữa này sớm cũng sẽ cho phép các bác sĩ chỉnh nha cũng như giúp các mô hình phát triển các răng trưởng thành mọc đúng cách và đúng hướng, thẳng hàng hơn. Điều này đảm bảo chúng mọc lên ở những vị trí chính xác mà chúng phải đảm nhiệm, có thể giúp con bạn tránh phải niềng răng trong tương lai để răng hoàn thiện thẩm mỹ về mặt về ngoài. Điều quan trọng là phải hiểu rằng mỗi đứa trẻ phát triển theo một cách khác nhau và vào những thời điểm khác nhau. Đây là lý do tại sao đây là chủ đề khá quan trọng để thảo luận về việc liệu con bạn có cần nhổ răng với bác sĩ chỉnh nha hay không. Làm điều này ngay cả trước khi bạn nghi ngờ rằng việc loại bỏ răng có thể là cần thiết. Nếu bác sĩ chỉnh nha có thể sớm phát hiện các vấn đề, thì có thể tránh được các biến chứng tiếp theo.
Một số biểu hiện và thời điểm thích hợp để nhổ răng sữa cho trẻ:
Răng hư hại do chấn thương bên ngoài
Thông thường, răng sữa chỉ được nhổ nếu bị hư hại nghiêm trọng hoặc do tác động bên ngoài khiến cho răng của bé bị chấn thương. Ví dụ, răng sữa có thể bị nứt, nới lỏng hoặc bị ảnh hưởng khi vấp ngã, hoạt động mạnh và có thể cần phải được nhổ để tránh ảnh hưởng.
Răng sữa bị tổn thương nghiêm trọng do sâu răng
Nếu răng sữa đang ở tình trạng bị sâu dẫn đến sún răng hay bé bị nhiễm trùng răng thì nên cần sự can thiệp của nha khoa để tiến hành nhổ răng sữa. Nếu sử dụng phương pháp trám răng hoặc ống chân răng không đủ để khắc phục tình trạng răng, tốt nhất là nhổ răng, vì nó sẽ ngăn ngừa nhiễm trùng lây lan sang phần còn lại của miệng, đồng loại bỏ tình trạng nhức và đau răng mà con bạn đang gặp phải khi ăn uống, sinh hoạt.
Nhổ răng sữa khi răng lung lay
Theo quy trình thông thường, đến thời gian nhất định răng sữa sẽ tự lung lay và rụng xuống rồi nhường chỗ cho răng vĩnh viễn mọc lên mà không cần đến sự can thiệp từ con người. Nhưng rất nhiều trường hợp khi răng sữa lung lay, răng trưởng thành bắt đầu nhen nhói và theo thời gian sẽ mọc lấn át khi răng sữa chưa rụng xuống. Nhiều bậc cha mẹ muốn răng của trẻ mọc đúng các và thẳng hàng đều nhau nên thường đưa trẻ đi nhổ răng sữa trước khi chúng tự rụng. Đây là việc bình thường và hoàn toàn nên làm để đảm bảo về mặt thẩm mỹ nha khoa cho trẻ sau này.
3. Các cách nhổ răng sữa thông thường
Răng sữa có thể tự rụng mà không cần sự hỗ trợ từ bên ngoài. Nhổ răng sữa là công việc khá quan trọng, nhưng thực tế bạn không nên tìm cách kéo răng ra quá sớm có thể ảnh hưởng đến định hướng của răng trưởng thành và giúp các cấu trúc khuôn mặt như hàm phát triển.
Nhưng không nên tự ý giải quyết và xử lý mà hãy gặp nha sĩ nểu trẻ gặp phải tình trạng răng bị tổn thương lớn hay răng bị sâu. Vi khuẩn hoặc mảng bám có thể lây lan sang các răng gần đó nếu nó không được làm sạch hoặc xử lý. Trong nhiều trường hợp, Nguồn răng hàm chính (gần phía sau miệng) được loại bỏ phổ biến nhất vì chúng khó tiếp cận với bàn chải đánh răng và có diện tích bề mặt nhiều hơn. Trong thời gian chờ nhổ răng sữa, trẻ nhỏ cần chú ý không nên chọc răng bằng tay bởi nó có thể vô tình sử dụng quá nhiều lực vào răng. Tay bẩn cũng có thể đưa vi khuẩn có hại vào miệng. Thay vào đó, có thể sử dụng lưỡi để lung lay răng một cách nhẹ nhàng.
Dưới đây là một số mẹo giúp bạn nhổ răng sữa cho bé một cách hiệu quả và an toàn:
Nhổ răng sữa bằng chỉ
Đây là cách mà thời xưa ông cha ta thường sử dụng để nhổ răng khi chưa có nhiều sự can thiệp của bác sĩ hay nha khoa. Có nhiều cách để xử lý răng sữa đang lung lay bằng sợi chỉ nhỏ, chẳng hạn như: Buộc một đầu của một đoạn sợi dây chỉ vào tay nắm cửa. Buộc đầu kia của sợi dây vào răng sữa đang lung lay, sau đó đóng cửa lại bằng một lực vừa phải, lưu ý không nên đóng sầm nó quá mạnh, lúc này răng có thể bay ra ngoài một cách nhẹ nhàng.
Nhổ răng sữa bằng sợi chỉ là cách khá phổ biến được nhiều thế hệ áp dụng
Làm chủ sợi chỉ và răng sữa của trẻ bằng cách khác như trên, một đầu chỉ buộc vào răng, một đầu chỉ buộc vào bàn tay người lớn sâu đó từ từ giật nhẹ đến khi răng trẻ long ra. Lưu ý chỉ thực hiện phương pháp này khi răng trẻ đã lung lay và sắp rụng, tránh gây đau đớn và chảy máu chân răng.
Nhổ bằng tay
Khi răng đã lung lay ở mức độ nhất định và sắp rụng, cha mẹ hoặc người thân trong nhà có thể dùng tay để nhổ trực tiếp răng của trẻ. Cần chú ý vệ sinh tay sạch sẽ trước khi nhổ, đồng thời sử dụng thêm một miếng gạc và đặt trên vị trí răng bị lung lay. Sau đó nhổ thật nhanh răng của trẻ ra bên ngoài, thao tác nhổ càng nhanh thì trẻ càng không bị đau.
Lưu ý các phương pháp tự nhổ răng sữa cho trẻ bằng tay, có nhiều bậc phụ huynh thường thắc mắc tự nhổ răng sữa xong cần làm gì. Khi răng được nhổ, cần cho trẻ súc miệng với nước sạch, sau đó khoảng 15 -20p cho trẻ ngậm băng, gạc để được cầm máu an toàn.
Đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế để nhổ răng
Đây được xem là cách an toàn và hiệu quả nhất khi thực hiện nhổ răng sữa. Nếu răng có dấu hiệu lung lay một thời gian, bạn có thể đưa bé đến các trung tâm nha khoa để kiểm tra tình trạng răng của trẻ và nhờ bác sĩ can thiệp để răng được nhổ an toàn.
4. Có nên nhổ răng sữa chưa lung lay ở trẻ
Nhiều bậc phụ huynh gặp phải vấn đề thấy con của mình đến tuổi thay răng sữa nhưng răng chưa lung lay hoặc có một răng trưởng thành bắt đầu nhú và mọc lên nhưng răng sữa chưa hề có dấu hiệu rụng xuống. Việc trẻ xuất hiện tình trạng răng trưởng thành mọc lên khi răng sữa chưa lung lay và khá hiếm gặp, tuy nhiên có thể xử lý để tránh các tác động về sau.
Nếu bạn băn khoăn có thể nhổ răng sữa khi chưa lung lay hay không có thể hỏi trực tiếp nha sĩ để được hướng dẫn và nhổ đúng theo quy trình, điều này vừa giúp răng sữa được xử lý đúng cách, vừa giúp răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí và phát triển tốt hơn.
5. Chăm sóc răng miệng đúng cách cho trẻ sau khi nhổ răng sữa
Sau khi nhổ răng, tại các phòng khám nha khoa, nha sĩ thường cho trẻ cắn vào một miếng gạc cho đến khi máu ngừng chảy và hình thành cục máu đông. Chảy máu liên tục sẽ yêu cầu thay gạc cứ sau 20 phút một lần cho đến khi máu được cầm lại. Khi đưa bé trở về nhà về nhà, hãy tuân thủ và làm theo những lời khuyên về cách chăm sóc và xử lý từ phía các nha sĩ nhi khoa để giữ cho con bạn được chữa lành đúng cách và hiệu quả.
Chăm sóc đúng cách giúp cho việc chữa lành sau khi nhổ răng sữa nhanh và tốt hơn
- Cho trẻ uống thuốc được nha sĩ trực tiếp kê đơn để làm dịu cơn đau nhức trong hàm.
- Đặt một túi nước đá lên bất kỳ vùng bị sưng nào trong khoảng 20 phút để giảm viêm.
- Chỉ nên cho trẻ ăn các loại thức ăn mềm và dễ ăn trong 24 giờ đầu tiên sau khi nhổ.
- Không nên cho trẻ nhổ hoặc uống từ ống hút vì lực này có thể đánh bật cục máu đông bên trong của chúng
- Tập cho trẻ nhỏ tiếp tục thói quen chăm sóc răng miệng bình thường, sau khi nhổ nên thực hiện đánh răng và xỉa răng một cách thật nhẹ nhàng để tránh đau và tổn thương, đồng thời cha mẹ, người thân nên hướng dẫn trẻ tránh đánh răng khu vực nhổ răng cho đến khi nó lành hoàn toàn xung quanh cục máu đông.
- Nếu sau khi nhổ răng sữa trẻ xuất hiện tình trạng bị sốt, ớn lạnh, đau lớn hoặc sưng nặng hay gọi ngay cho nha sĩ và đưa bé đến ngay bệnh viện hay cơ sở nha khoa để điều trị và xử lý một cách kịp thời.
- Sau thời gian chữa lành, tạo cho trẻ thói quen sinh hoạt lành lạnh, không nên ăn quá nhiều đồ ngọt vào buổi tối. Đồng thời hướng dẫn trẻ đánh răng đúng cách ít nhất 2 lần/ngày để ngăn chặn mảng bám và sự phát triển của vi khuẩn gây nên sâu răng.
Hi vọng rằng bài viết trên đây sẽ cung cấp cho các bạn các thông tin hữu ích về việc nhổ răng sữa ở trẻ, là kinh nghiệm để các bậc phụ huynh chăm sóc răng miệng đúng cách và giúp bé có hàm răng chắc khỏe, tự tin.
